Theo thống kê, cả nước có 10,437 triệu người đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và số người hưởng bảo hiểm hưu trí là 2,3 triệu người. Trong cả nước còn 8,6 triệu người (chiếm 79% số người hết tuổi lao động) chưa có lương hưu. Tính đến cuối năm 2013, có khoảng 173.000 người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, chiếm 0,5% tổng số lao động thuộc diện tham gia.
 |
| Bảo hiểm xã hội giúp cho mọi người lao động tham gia có lương hưu sau khi về hưu. |
Như vậy, còn khoảng trên 5 triệu người chưa tham gia bảo hiểm xã hội, tương ứng với số thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế khoảng 56.000 tỷ đồng/năm, đang gây ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn Quỹ bảo hiểm xã hội và quyền lợi của người lao động. Theo dự báo với đà già hóa dân số nhanh chóng trong điều kiện dân số vàng như hiện nay, dự kiến đến năm 2023 hoặc có thể sớm hơn, Quỹ bảo hiểm xã hội sẽ mất khả năng chi trả.
Để khắc phục tình trạng này, các cơ quan chức năng đã đưa ra nhiều giải pháp sửa đổi Luật bảo hiểm xã hội, trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7 vừa qua. Tuy nhiên, các giải pháp được giải thích là mang tính đột phá như tăng tuổi nghỉ hưu, điều chỉnh lại mức lương hưu… để tránh vỡ quỹ bảo hiểm xã hội sớm hơn dự báo đều chưa nhận được sự đồng thuận lớn của các đại biểu Quốc hội và cả các chuyên gia pháp lý lẫn kinh tế.
Nhiều ý kiến phản đối việc tăng tuổi nghỉ hưu, vì qui định này vốn do Bộ luật Lao động điều chỉnh mà Bộ luật này mới sửa đổi có hiệu lực chưa được bao lâu. Hơn nữa, tăng tuổi nghỉ hưu cũng gây nên nhiều hệ lụy khác trong công tác qui hoạch cán bộ. Còn đề xuất điều chỉnh lại mức lương hưu càng có nhiều ý kiến băn khoăn hơn bởi trong hệ thống hưu trí cơ bản, hiện trung bình mức lương hưu chỉ đạt 3,5 triệu đồng/người/tháng, được đánh giá là chưa đảm bảo cuộc sống cho người hưởng chế độ này.
Đáng quan tâm là việc tham gia bảo hiểm hưu trí bắt buộc không được nhiều người lao động mặn mà. Theo một lãnh đạo doanh nghiệp (DN) bị phạt vì “trốn” đóng bảo hiểm xã hội, có đến 80% người lao động trong DN này từ chối đóng bảo hiểm xã hội vì thấy lợi ích họ được hưởng không đáng bao nhiêu, trong khi thời gian tham gia dài, nên đã yêu cầu chuyển tiền đóng bảo hiểm xã hội vào lương.
Thực tế cũng cho thấy, phạm vi đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc rất hẹp, ngoài cán bộ, công chức thì người lao động muốn tham gia phải có hợp đồng lao động trong thời hạn nhất định, khiến người lao động thụ động khi muốn tham gia. Chưa kể, mức lương đóng bảo hiểm xã hội là mức lương cơ bản hay mức lương thực trả còn được áp dụng khá “tùy nghi” nên hầu hết các DN “lách” bằng cách qui định mức lương thấp để số tiền đóng bảo hiểm xã hội ít (phần thu nhập còn lại được tính thành tiền ăn, tiền công tác phí…), việc DN nợ đọng bảo hiểm xã hội diễn ra nhiều (50% DN không tham gia bảo hiểm xã hội và số tiền nợ bảo hiểm xã hội đến 30-4-2014 là 12.451 tỷ đồng) nhưng khó xử lý dứt điểm… cũng khiến niềm tin của người lao động với bảo hiểm xã hội giảm.
Trước thực trạng này, một giải pháp được Bộ LĐ-TB&XH đưa ra là triển khai mạnh mẽ bảo hiểm hưu trí tự nguyện. Ưu điểm của bảo hiểm tự nguyện so với bảo hiểm xã hội bắt buộc là người lao động tùy vào thu nhập và nhu cầu được quyền tự quyết định có tham gia bảo hiểm hay không. Trong khi bảo hiểm xã hội phải tham gia dù ở bất cứ lứa tuổi nào khi người lao động ký hợp đồng lao động với DN, thì bảo hiểm tự nguyện lại do bản thân người lao động lựa chọn thời điểm phù hợp để tham gia.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét