Rủi ro và các trường hợp bảo hiểm rủi ro

Không ai muốn rủi ro xảy ra. Và ngành bảo hiểm cũng vậy, có những rủi ro xảy ra mà tổn thất của nó làm lung lay ngành bảo hiểm. Nhưng vì có rủi ro mà ngành bảo hiểm tồn tại. Đó quả là nghịch lý sống đấy!  Vậy thì chúng ta thử đi qua về khái niệm bảo hiểm rủi ro nhé! 

Rủi ro (Risk): Rủi ro là khả năng có thể xảy ra tổn thất trong tương lai.

Có nhiều cách phân loại rủi ro: 

1. Theo đối tượng rủi ro 

• Bảo hiểm Rủi ro gây tổn thất cho bản thân con người (personal risks) 
• Bảo hiểm Rủi ro gây tổn thất cho tài sản (property risks) 
• Bảo hiểm Rủi ro phát sinh trách nhiệm dân sự (liability of risks)

2. Theo nguồn gốc phát sinh 

• Bảo hiểm Rủi ro khách quan (objective risks): tai nạn, hỏa hoạn, bệnh tật,... 
• Bảo hiểm Rủi ro chủ quan (subjective risks): hạnh phúc gia đình, nỗi buồn, tương lai,… 

3. Theo bản chất 

• Bảo hiểm Rủi ro cơ bản (fundamental risks): là rủi ro phát sinh ngoài tầm kiểm soát của con người như bão, lụt, động đất,…. 
• Bảo hiểm Rủi ro riêng biệt (particular risks): là những rủi ro liên quan đến hành vi của con người như hỏa hoạn, trộm cắp, tai nạn giao thông,... 

4. Theo quan điểm kinh tế 

• Bảo hiểm Rủi ro động (dynamic risks): bao gồm rủi ro suy tính và rủi ro đầu cơ như rủi ro quản lý, rủi ro thị trường, đầu tư chứng khoán,... 
• Bảo hiểm Rủi ro tĩnh (static risks) hay rủi ro thuần tuý (pure risks): là những rủi ro có thể dẫn đến tổn thất nhưng không đưa đến khả năng kiếm lời như tai nạn giao thông, hỏa hoạn, tai nạn lao động,...
• Trong lăng kính của ngành bảo hiểm thì rủi ro có 2 loại: rủi ro có thể bảo hiểm (insurable risk) và không thể (non-insurable risk)

Để biết rủi ro nào có thể bảo hiểm rủi ro hay ko thì dựa vào Risk classification:

• Rreferred risk: tại mức này rủi ro ít xảy ra nhất.
• Standard risk: mức trung bình.
• Sub-standard risk: tần số xuất hiện rủi ro cao hơn trung bình.
• Declined risk: rủi ro dễ dàng xuất hiện.

Ví dụ: 

- Tôi có 1 căn nhà lá ở quê, mùa hè nắng nóng nấu cơm thế nào lửa gần rơm cũng mệt, rồi mùa đông thì gió lốc tốc mái,... thiệt là rủi ro cao, muốn được bảo hiểm quá! Thế nhưng đi hỏi thì công ty bảo hiểm nào cũng từ chối hết trơn. Vì sao vậy? Bởi vì căn nhà lá thuộc nhóm rủi ro cao nhất mà -> declined risk. 

- Sau bao năm lập trình miệt mài, nâng cấp lên nhà cấp 4, tường gạch mái ngói: sub-standard risk-> rủi ro có thể xảy ra với xác suất cao hơn trung bình -> Công ty chịu bảo hiểm với số tiền bảo hiểm = phí chuẩn (tariff) + phụ phí

- Ước gì mai mốt mình ở nhà nhà cấp 2, cấp 3: mức rủi ro coi như ở mức chuẩn, dĩ nhiên đóng phí ở mức chuẩn rồi.

- Thế nhưng, ngó sang nhà hàng xóm xem, thiệt là nhà hiện đại cấp 1, bê tông cốt thép, đường phố rộng rãi... công ty bảo hiểm nào cũng ưa thích bảo hiểm cho nhà loại này hết. Mà nhà loại này bảo hiểm còn được giảm phí nữa đấy, vì vậy số tiền bảo hiểm = phí chuẩn (tariff) - giảm phí (discount) 

Theo truyền thống, những rủi ro sau có thể được bảo hiểm rủi ro (insurable risks):

· Rủi ro tĩnh (static risks) và thuần (pure risks)

· Rủi ro tạo ra những tổn thất rõ ràng (definite loss)

· Rủi ro tạo ra tổn thất ngẫu nhiên (accidental loss)

· Rủi ro tạo ra tổn thất đủ lớn (large loss)

· Phí bảo hiểm phải kinh tế (economically feasible cost)

· Khả năng tổn thất phải dự đoán được

· Không xảy ra tổn thất đồng loạt. 

Tuy nhiên thế giới kinh doanh không phải là môi trường tĩnh. Nó thay đổi để thích nghi với những tình huống thực tế. Ví dụ: Nữ ca sỹ nổi tiếng Rihanna được công ty Venus Breeze mua bảo hiểm 1 triệu đô la cho đôi chân của cô vì họ chọn cô là ngôi sao có đôi chân đẹp nhất thế giới. Dĩ nhiên rủi ro đến với đôi chân của cô theo tiêu chuẩn truyền thống thuộc loại noninsurable risks vì tổn thất không rõ ràng và không xảy ra tổn thất đồng loạt. Như định nghĩa về bảo hiểm bài trước thì quy luật lấy số đông để chia sẻ rủi ro với cộng đồng cũng không áp dụng được.